دیدار مودی از چین؛ فیل و اژدها در مسیر بهبودی روابط

به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایبنا به نقل از سی‌ان‌بی‌سی، از زمان آغاز دولت ترامپ و اعمال تعرفه‌ها و سیاست‌های تجاری ایالات متحده، چین و هند را به هم نزدیک‌تر کرده است.

این در حالی است که هر دو کشور از این دوستی نفع می‌برند. به عنوان مثال بخش خودرو‌های الکتریکی هند می‌تواند از بهبود روابط تجاری با چین بهره‌مند شود و در مقابل اقتصاد چین از دسترسی بیشتر به بازار هند سود خواهد برد.

هر چند تا کنون کسری تجاری رو به رشد هند و اختلافات مرزی با چین، روابط دو کشور را محدود کرده است، اما دیدار مودی از چین در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای در تیانجین، فرصتی برای بررسی همکاری‌های احتمالی بین دو کشور به شمار می‌رود.

در چنین شرایطی، نخستین سفر«نارندرا مودی» نخست وزیر هند به چین در هفت سال گذشته و پس از تنش‌های مرزی در دره گالوان در سال ۲۰۲۰ صورت می‌گیرد.

کارشناسان هند و چین عمدتاً این اجلاس را به عنوان آغاز دوستی پایدار نمی‌بینند. «آمیته بنداری» پژوهشگر ارشد در اندیشکده Gateway House، می‌گوید: شک و تردید نسبت به چین در هند عمیق است. با این حال مواجهه با تعرفه‌های ایالات متحده و تغییرات زنجیره تأمین، دو کشور را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند.

از همین رو بود که «وانگ یی» وزیر خارجه چین در سفر اخیرش به دهلی نو تأکید کرد که هند و چین باید یکدیگر را به عنوان «شرکای» خود ببینند نه «رقیبان یا تهدیدها».

هند در تجارت کالا با ایالات متحده مازاد تجاری ۴۵.۸ میلیارد دلاری دارد، در حالی که کسری تجاری‌اش با چین به ۹۹.۲ میلیارد دلار رسیده است. این کسری به دلیل وابستگی شدید هند به واردات از چین، به ویژه در زمینه مواد شیمیایی و الکترونیک، به یک نگرانی جدی تبدیل شده است.

علاوه بر این، روابط نزدیک چین با پاکستان نیز یکی از نقاط ضعف هند است. طبق گزارشی از موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، چین در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بیش از دو سوم صادرات تسلیحاتی خود را به پاکستان ارسال کرده است.

اجلاس سازمان همکاری شانگهای احتمالاً نمی‌تواند اختلافات و زخم‌های قدیمی بین دو همسایه را حل کند، اما حضور مودی در تیانجین می‌تواند نشانه‌ای از تمایل به یافتن زمینه‌های مشترک باشد.

هند به دنبال تبدیل شدن به یک مرکز تولید برای شرکت‌های جهانی است تا به زنجیره‌های تأمین خود از چین تنوع بخشد. در همین راستا این کشور از چین به عنوان برترین تامین کننده گوشی‌های هوشمند به ایالات متحده پیشی گرفته، در حالی که سهم چین از صادرات گوشی‌های هوشمند به ایالات متحده از ۶۱ درصد در سال قبل به ۲۵ درصد کاهش یافته‌است.

با این حال، هند هنوز نتوانسته است به طور کامل از فرصت «چین به علاوه یک» بهره‌برداری کند، زیرا بسیاری از صنایع این کشور به تأمین مواد اولیه از چین وابسته‌اند.

در نشانه‌ای دیگر از بهبود روابط، پرواز‌های مستقیم از هند به چین که از آغاز پاندمی کووید-۱۹ متوقف شده بود، از سر گرفته می‌شود. همچنین دو طرف توافق کرده‌اند که تجارت مرزی در سه نقطه تجاری مشخص از سر گرفته شود.

در کنار این نشانه‌های مثبت، همچنان شک و تردید‌های تاریخی و اختلافات مرزی، همکاری نزدیک بین دو کشور را دشوار می‌سازد. اجلاس سازمان همکاری شانگهای می‌تواند وضوح بیشتری در مورد چگونگی همگرایی فیل و اژد‌ها در این شرایط ایجاد کند و مشخص کند که این نزدیکی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.